ARCHIWUM
Polski Przegląd Kartograficzny TOM 48 2016 NR 1
ARTYKUŁY
Wiesława Żyszkowska
Percepcja mapy. Teorie i badania w drugiej połowie XX wieku
Autorka przedstawia pojęcia i podejścia
teoretyczne związane z percepcją mapy
oraz badania prowadzone w tej dziedzinie w XX wieku.
Wyróżnione zostały cztery etapy rozwoju tych
badań: intuicyjny, psychofizyczny (percepcyjny), poznawczy
i poznawczo-komputerowy.

pełny tekst/full text
Tom 48 2016 nr 1 s. 7
Tadeusz Pastusiak
Morskie mapy elektroniczne standardu S-411 i ich przydatność w nawigacji do oceny warunków zlodzenia Oceanu Arktycznego
Pod koniec XX wieku rozpoczęto
prowadzenie badań stanu pokrywy lodowej dróg
wodnych, rzek, jezior, mórz i oceanów metodami
teledetekcji satelitarnej. Pojawiło się dużo ródeł
informacji w różnych formatach plików. Nie została
jeszcze dokonana ocena porównawcza ich użyteczności.
W procesie badawczym opracowano syntetyczny
wskanik jakości ródła informacji wiążący
rozdzielczość mapy, opónienie czasowe udostepnienia
pliku i jakość funkcjonalności dla użytkownika.
Odzwierciedla on dobrze jakość użytkową map i pozwala
dokonać ich porównania. Różnice jakościowe
treści map mają względnie mały wpływ na łączną
ocenę ródła informacji. Rozdzielczość map jest z reguły
akceptowalna. Największy wpływ na jakość treści
mapy na potrzeby bieżącego planowania trasy statku
w lodach ma jej aktualność.
Spośród wszystkich badanych ródeł najwyższą
jakość mają mapy regionalne w formacie GIF wydawane
przez NWS/NOAA, mapy generalne Oceanu
Arktycznego w formacie NetCDF wydawane przez
OSI SAF i mapy generalne Oceanu Arktycznego
w formacie GRIB-2 wydawane przez NCEP/NOAA.
Wśród nich są mapy zawierające informację o jakości
przedstawianego parametru. Wśród map zawierających
wszystkie trzy podstawowe cechy pokrywy
lodowej (koncentrację kry, grubość lodu i rozmiary
poziome kry) liderem są mapy wektorowe w formacie
GML, które są nowym standardem elektronicznych
map wektorowych dla żeglugi statków w lodach.
Planując uruchomienie żeglugi komercyjnej na
zalewach, rzekach i kanałach wskazane jest publikowanie
map zlodzenia w przyjętym przez Międzynarodową
Organizację Hydrograficzną standardzie
elektronicznych map na potrzeby żeglugi statków
w lodach S-411.

pełny tekst/full text
Tom 48 2016 nr 1 s. 21
Katarzyna Słomska, Jolanta Korycka-Skorupa
Nauczanie kartografii i topografii w szkole podstawowej
W artykule przedstawiono analizę treści z zakresu kartografii
i topografii w wybranych
podręcznikach do nauczania przyrody w polskiej szkole podstawowej.
Wykorzystano dwie serie podręczników
wydawnictwa Nowa Era zatwierdzone przez Ministerstwo Edukacji
Narodowej. Przeprowadzona analiza
miała wykazać, czy podręczniki spełniają wymagania podstawy
programowej. Omówiono również aspekty
psychologiczne, które mogą mieć wpływ na trudności w nauce
uczniów klas IV-VI oraz przedstawiono pomoce
i środki dydaktyczne, które mogą wspomagać nauczanie
i uczenie się przyrody.

pełny tekst/full text
Tom 48 2016 nr 1 s. 35
Beata Konopska
Adaptacje zagranicznych atlasów geograficznych sprzed 1989 roku opublikowane dla polskiego odbiorcy
W artykule omówiono adaptacje
zagranicznych atlasów geograficznych wydane dla
polskiego odbiorcy do 1989 roku. Zwrócono w nim
uwagę na stopień dostosowania adaptacji do potrzeb
polskiego czytelnika w kontekście dziejów Polski
przed upadkiem Rzeczypospolitej, w okresie zaborów,
okresie międzywojennym i po II wojnie światowej
(do roku 1989). W artykule wskazano, że
aktywność autorów i wydawców w zakresie adaptacji
jest zależna od okoliczności zewnętrznych, głównie
od sytuacji politycznej i społeczno-gospodarczej.

pełny tekst/full text
Tom 48 2016 nr 1 s. 49
Dominika Chądzyńska, Dariusz Gotlib
Przetwarzanie danych przestrzennych na potrzeby gier komputerowych
Zaawansowane modele terenu
są obecnie powszechnie wykorzystywane w wielu
grach komputerowych. W opracowaniu tych modeli
coraz szerzej wykorzystuje się profesjonalne technologie
GIS, istniejące zasoby danych przestrzennych
oraz metodykę kartograficzną. Pozwala to na
uzyskanie realistycznego modelu świata. Z drugiej
strony tzw. silniki gier posiadają bardzo duże możliwości
w zakresie wizualizacji danych przestrzennych.
Przygotowanie modeli terenu na potrzeby gier
komputerowych wymaga wykorzystania wiedzy i doświadczenia
specjalistów GIS i kartografów, chociaż
jest też dostępne dla nieprofesjonalistów. W artykule
zwrócono uwagę na powszechność i różnorodność
wykorzystania modeli terenu w grach komputerowych
oraz na istnienie szeregu gotowych, zaawansowanych
narzędzi i procedur do opracowania modeli
terenu. Na koniec opisano eksperyment, polegający
na wykonaniu procesu modelowania danych dla gry
symulatora lotu "Condor".

pełny tekst/full text
Tom 48 2016 nr 1 s. 61
Katarzyna Lisek, Kamil Nieścioruk
Kartograficzne metody prezentacji i narzędzia GIS w analizie danych historycznych na przykładzie beskidzkich cmentarzy z I wojny światowej
Autorzy poruszają kwestię zastosowania
narzędzi z grupy systemów informacji geograficznej
do kartograficznej prezentacji informacji
na polu badań historycznych. Jako przykład danych
posłużyły listy pochowanych na zlokalizowanych
w rejonie Jasła cmentarzach z okresu I wojny światowej.
Opracowana baza danych została wykorzystana
do stworzenia serii map, głównie kartogramów,
będących użyteczną charakterystyką statystyczno-
-demograficzną zjawiska. Autorzy wskazują zalety
rozwiązania i omawiają przydatność danych historycznych
do utworzenia przestrzennej bazy danych.
Wypunktowane są także niedociągnięcia samego
narzędzia GIS-owego, zwłaszcza w zakresie redakcji
i aplikacji zasad metodyki kartograficznej.

pełny tekst/full text
Tom 48 2016 nr 1 s. 73
NOTATKI
Angelika Jasion
Zastosowanie systemu informacji geograficznej do rejestracji i prezentacji dziedzictwa kulturowego regionu na przykładzie powiatu opoczyńskiego
Tom 48 2016 nr 1 s. 91
Jerzy Ostrowski
Dorobek profesora Wojciecha Walczaka w dziedzinie kartografii (w setną rocznicę urodzin)
Tom 48 2016 nr 1 s. 96
RECENZJE
Jacek Pasławski
Atlas województwa kujawsko-pomorskiego.
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Nauk o Ziemi. Toruń: Wydawnictwo UMK w Toruniu, 2015
Tom 48 2016 nr 1 s. 105
Michał Okonek
Urzędowy wykaz nazw państw i terytoriów niesamodzielnych.
Opracowanie: Andrzej Czerny, Maciej Zych. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju. Wydanie trzecie. Warszawa: GUGiK, 2015
Tom 48 2016 nr 1 s. 107
POLEMIKI i DYSKUSJE
Katarzyna Dąbrowska, Marcin Guzik, Michał Siwicki
Odpowiedź na recenzję Jerzego Ostrowskiego publikacji Atlas Tatr - Przyroda nieożywiona
Tom 48 2016 nr 1 s. 111
Andrzej Czerny, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Maciej Zych
Komentarz do recenzji Urzędowego wykazu nazw państw i terytoriów niesamodzielnych
Tom 48 2016 nr 1 s. 113
KRONIKA
Dariusz Dukaczewski
Działalność Oddziału Kartograficznego Polskiego Towarzystwa Geograficznego w 2015 roku
Tom 48 2016 nr 1 s. 115
Maciej Zych
Polsko-czesko-słowackie spotkanie nazewnicze w Bratysławie
Tom 48 2016 nr 1 s. 116
Kazimierz Kozica
Pierwsze wydanie mapy Śląska Martina Helwiga z 1561 roku na wystawie "7 Cudów Wrocławia i Dolnego Śląska" we wrocławskim Ratuszu
Tom 48 2016 nr 1 s. 118
Maciej Zych
Dziewięćdziesiąte drugie posiedzenie Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej
Tom 48 2016 nr 1 s. 121
Jerzy Ostrowski
Otwarte zebranie Zespołu Historii Kartografii przy IHN PAN z okazji dwusetnej rocznicy śmierci Karola Perthéesa
Tom 48 2016 nr 1 s. 122
Maciej Zych
XXIX Sesja Grupy Ekspertów ONZ do spraw Nazw Geograficznych w Bangkoku
Tom 48 2016 nr 1 s. 124
Michał Gochna
Posiedzenie Komisji Geografii Historycznej Polskiego Towarzystwa Historycznego
Tom 48 2016 nr 1 s. 126
Agnieszka Pilarska
Rozstrzygnięcie VIII Ogólnopolskiego Konkursu Prac Magisterskich, Inżynierskich i Licencjackich z Zakresu Kartografii i Geoinformacji
Tom 48 2016 nr 1 s. 127
Jerzy Ostrowski
Walne zebranie sprawozdawczo-wyborcze członków Oddziału Kartograficznego Polskiego Towarzystwa Geograficznego w Warszawie
Tom 48 2016 nr 1 s. 128
Jerzy Ostrowski
Wystawa "Wielka kartografia małych miast XVII?XIX wieku" w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie
Tom 48 2016 nr 1 s. 130
Michał Okonek
Wystawa "Początki Służby Geodezyjnej w Łodzi" w Archiwum Państwowym w Łodzi
Tom 48 2016 nr 1 s. 131
Izabela Karsznia
V Ogólnopolska Konferencja "GIS w Nauce" na Uniwersytecie Warszawskim
Tom 48 2016 nr 1 s. 133
Dorota Borowicz, Maria Świerczyńska
XXIII Szkoła Kartograficzna w Świeradowie-Zdroju
Tom 48 2016 nr 1 s. 134
Redakcja
Doktoraty i prace magisterskie z zakresu kartografii w 2015 roku
Tom 48 2016 nr 1 s. 136
NOWOŚCI LITERATURY KARTOGRAFICZNEJ
Jerzy Ostrowski
Publikacje polskie
Tom 48 2016 nr 1 s. 139
Jerzy Ostrowski
Publikacje zagraniczne
Tom 48 2016 nr 1 s. 144