ARCHIWUM

Wiesława Żyszkowska

Percepcja mapy. Teorie i badania w drugiej połowie XX wieku

Autorka przedstawia pojęcia i podejścia teoretyczne związane z percepcją mapy oraz badania prowadzone w tej dziedzinie w XX wieku. Wyróżnione zostały cztery etapy rozwoju tych badań: intuicyjny, psychofizyczny (percepcyjny), poznawczy i poznawczo-komputerowy.

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 7

Tadeusz Pastusiak

Morskie mapy elektroniczne standardu S-411 i ich przydatność w nawigacji do oceny warunków zlodzenia Oceanu Arktycznego

Pod koniec XX wieku rozpoczęto prowadzenie badań stanu pokrywy lodowej dróg wodnych, rzek, jezior, mórz i oceanów metodami teledetekcji satelitarnej. Pojawiło się dużo Ÿródeł informacji w różnych formatach plików. Nie została jeszcze dokonana ocena porównawcza ich użyteczności. W procesie badawczym opracowano syntetyczny wskaŸnik jakości Ÿródła informacji wiążący rozdzielczość mapy, opóŸnienie czasowe udostepnienia pliku i jakość funkcjonalności dla użytkownika. Odzwierciedla on dobrze jakość użytkową map i pozwala dokonać ich porównania. Różnice jakościowe treści map mają względnie mały wpływ na łączną ocenę Ÿródła informacji. Rozdzielczość map jest z reguły akceptowalna. Największy wpływ na jakość treści mapy na potrzeby bieżącego planowania trasy statku w lodach ma jej aktualność.

Spośród wszystkich badanych Ÿródeł najwyższą jakość mają mapy regionalne w formacie GIF wydawane przez NWS/NOAA, mapy generalne Oceanu Arktycznego w formacie NetCDF wydawane przez OSI SAF i mapy generalne Oceanu Arktycznego w formacie GRIB-2 wydawane przez NCEP/NOAA. Wśród nich są mapy zawierające informację o jakości przedstawianego parametru. Wśród map zawierających wszystkie trzy podstawowe cechy pokrywy lodowej (koncentrację kry, grubość lodu i rozmiary poziome kry) liderem są mapy wektorowe w formacie GML, które są nowym standardem elektronicznych map wektorowych dla żeglugi statków w lodach.

Planując uruchomienie żeglugi komercyjnej na zalewach, rzekach i kanałach wskazane jest publikowanie map zlodzenia w przyjętym przez Międzynarodową Organizację Hydrograficzną standardzie elektronicznych map na potrzeby żeglugi statków w lodach S-411.

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 21

Katarzyna Słomska, Jolanta Korycka-Skorupa

Nauczanie kartografii i topografii w szkole podstawowej

W artykule przedstawiono analizę treści z zakresu kartografii i topografii w wybranych podręcznikach do nauczania przyrody w polskiej szkole podstawowej. Wykorzystano dwie serie podręczników wydawnictwa Nowa Era zatwierdzone przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Przeprowadzona analiza miała wykazać, czy podręczniki spełniają wymagania podstawy programowej. Omówiono również aspekty psychologiczne, które mogą mieć wpływ na trudności w nauce uczniów klas IV-VI oraz przedstawiono pomoce i środki dydaktyczne, które mogą wspomagać nauczanie i uczenie się przyrody.

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 35

Beata Konopska

Adaptacje zagranicznych atlasów geograficznych sprzed 1989 roku opublikowane dla polskiego odbiorcy

W artykule omówiono adaptacje zagranicznych atlasów geograficznych wydane dla polskiego odbiorcy do 1989 roku. Zwrócono w nim uwagę na stopień dostosowania adaptacji do potrzeb polskiego czytelnika w kontekście dziejów Polski – przed upadkiem Rzeczypospolitej, w okresie zaborów, okresie międzywojennym i po II wojnie światowej (do roku 1989). W artykule wskazano, że aktywność autorów i wydawców w zakresie adaptacji jest zależna od okoliczności zewnętrznych, głównie od sytuacji politycznej i społeczno-gospodarczej.

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 49

Dominika Chądzyńska, Dariusz Gotlib

Przetwarzanie danych przestrzennych na potrzeby gier komputerowych

Zaawansowane modele terenu są obecnie powszechnie wykorzystywane w wielu grach komputerowych. W opracowaniu tych modeli coraz szerzej wykorzystuje się profesjonalne technologie GIS, istniejące zasoby danych przestrzennych oraz metodykę kartograficzną. Pozwala to na uzyskanie realistycznego modelu świata. Z drugiej strony tzw. silniki gier posiadają bardzo duże możliwości w zakresie wizualizacji danych przestrzennych. Przygotowanie modeli terenu na potrzeby gier komputerowych wymaga wykorzystania wiedzy i doświadczenia specjalistów GIS i kartografów, chociaż jest też dostępne dla nieprofesjonalistów. W artykule zwrócono uwagę na powszechność i różnorodność wykorzystania modeli terenu w grach komputerowych oraz na istnienie szeregu gotowych, zaawansowanych narzędzi i procedur do opracowania modeli terenu. Na koniec opisano eksperyment, polegający na wykonaniu procesu modelowania danych dla gry symulatora lotu "Condor".

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 61

Katarzyna Lisek, Kamil Nieścioruk

Kartograficzne metody prezentacji i narzędzia GIS w analizie danych historycznych na przykładzie beskidzkich cmentarzy z I wojny światowej

Autorzy poruszają kwestię zastosowania narzędzi z grupy systemów informacji geograficznej do kartograficznej prezentacji informacji na polu badań historycznych. Jako przykład danych posłużyły listy pochowanych na zlokalizowanych w rejonie Jasła cmentarzach z okresu I wojny światowej. Opracowana baza danych została wykorzystana do stworzenia serii map, głównie kartogramów, będących użyteczną charakterystyką statystyczno- -demograficzną zjawiska. Autorzy wskazują zalety rozwiązania i omawiają przydatność danych historycznych do utworzenia przestrzennej bazy danych. Wypunktowane są także niedociągnięcia samego narzędzia GIS-owego, zwłaszcza w zakresie redakcji i aplikacji zasad metodyki kartograficznej.

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 73

Angelika Jasion

Zastosowanie systemu informacji geograficznej do rejestracji i prezentacji dziedzictwa kulturowego regionu na przykładzie powiatu opoczyńskiego

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 91

Jerzy Ostrowski

Dorobek profesora Wojciecha Walczaka w dziedzinie kartografii (w setną rocznicę urodzin)

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 96

Jacek Pasławski

Atlas województwa kujawsko-pomorskiego.

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Nauk o Ziemi. Toruń: Wydawnictwo UMK w Toruniu, 2015

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 105

Michał Okonek

Urzędowy wykaz nazw państw i terytoriów niesamodzielnych.

Opracowanie: Andrzej Czerny, Maciej Zych. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju. Wydanie trzecie. Warszawa: GUGiK, 2015

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 107

Katarzyna Dąbrowska, Marcin Guzik, Michał Siwicki

Odpowiedź na recenzję Jerzego Ostrowskiego publikacji Atlas Tatr - Przyroda nieożywiona

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 111

Andrzej Czerny, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Maciej Zych

Komentarz do recenzji Urzędowego wykazu nazw państw i terytoriów niesamodzielnych

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 113

Dariusz Dukaczewski

Działalność Oddziału Kartograficznego Polskiego Towarzystwa Geograficznego w 2015 roku

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 115

Maciej Zych

Polsko-czesko-słowackie spotkanie nazewnicze w Bratysławie

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 116

Kazimierz Kozica

Pierwsze wydanie mapy Śląska Martina Helwiga z 1561 roku na wystawie "7 Cudów Wrocławia i Dolnego Śląska" we wrocławskim Ratuszu

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 118

Maciej Zych

Dziewięćdziesiąte drugie posiedzenie Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 121

Jerzy Ostrowski

Otwarte zebranie Zespołu Historii Kartografii przy IHN PAN z okazji dwusetnej rocznicy śmierci Karola Perthéesa

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 122

Maciej Zych

XXIX Sesja Grupy Ekspertów ONZ do spraw Nazw Geograficznych w Bangkoku

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 124

Michał Gochna

Posiedzenie Komisji Geografii Historycznej Polskiego Towarzystwa Historycznego

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 126

Agnieszka Pilarska

Rozstrzygnięcie VIII Ogólnopolskiego Konkursu Prac Magisterskich, Inżynierskich i Licencjackich z Zakresu Kartografii i Geoinformacji

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 127

Jerzy Ostrowski

Walne zebranie sprawozdawczo-wyborcze członków Oddziału Kartograficznego Polskiego Towarzystwa Geograficznego w Warszawie

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 128

Jerzy Ostrowski

Wystawa "Wielka kartografia małych miast XVII?XIX wieku" w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 130

Michał Okonek

Wystawa "Początki Służby Geodezyjnej w Łodzi" w Archiwum Państwowym w Łodzi

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 131

Izabela Karsznia

V Ogólnopolska Konferencja "GIS w Nauce" na Uniwersytecie Warszawskim

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 133

Dorota Borowicz, Maria Świerczyńska

XXIII Szkoła Kartograficzna w Świeradowie-Zdroju

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 134

Redakcja

Doktoraty i prace magisterskie z zakresu kartografii w 2015 roku

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 136

Jerzy Ostrowski

Publikacje polskie

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 139

Jerzy Ostrowski

Publikacje zagraniczne

Tom 48 • 2016 • nr 1 • s. 144

2012

Trzeci numer Biblioteki Polskiego Przeglądu Kartograficznego

Tom zatytułowany "Dawne mapy jako Ÿródła historyczne." Zbiór artykułów, będących uzupełnionymi i przero- bionymi wersjami referatów wygłoszonych w czasie XXV Ogólnopolskiej Konferencji History- ków Kartografi i w Poznaniu we wrześniu 2011 roku.

2010

Drugi numer Biblioteki Polskiego Przeglądu Kartograficznego

Tom zatytułowany "Komisja Karto- graficzna Polskiego Towarzystwa Geograficznego 1966-2000" zawiera podsumowanie różnych form działalności i dorobku komisji.

2008

Pierwszy numer Biblioteki Polskiego Przeglądu Kartograficznego

Z okazji setnej rocznicy wydania "Atlasu geograficznego" Eugeniusza Romera ukazał się pierwszy numer "Biblioteki Polskiego Przeglądu Kartograficznego". Składające się na publikację artykuły dotyczą historii Atlasu oraz jego znaczenia dla rozwoju nauczania geografii w Polsce.